اینترنت در زمان کرونا

با افزایش شیوع ویروس کرونا و نفوذ آن به سرتاسر جهان، انجام فعالیت‌های روزمره به‌صورت غیرحضوری و بهره‌مندی از شبکه‌ی اینترنتی روزبه‌روز بیشتر می‌شود. در شرایط کنونی بسیاری از فعالیت‌ها به‌صورت دورکاری انجام می‌شود و آموزش‌های آنلاین، جایگزین کلاس‌های درس شده‌اند. امروزه کاربرد اینترنت اعم از کاربرد معمول آن تا حضور آن در فناوری اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی بیش از همیشه خود را به‌عنوان پاسخی روشن برای نیازهای حیاتی انسان‌ها اثبات کرده است. دراین میان هنوز حدود نیمی از جمعیت جهان به اینترنت دسترسی ندارند. چنین وضعیتی نشان‌دهنده‌ی عمیق‌تر شدن فاصله‌ی جوامع از یکدیگر هم خواهد بود.

کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند ویروس کرونا برخلاف تصورهای اولیه، تأثیر متفاوتی بر طبقه‌های متفاوت اجتماعی داشته است. ناعدالتی که بر اثر شیوع بیماری کووید ۱۹ ایجاد شد، نشان داد که باز هم فقرا در ابتلا و مرگ‌ومیر از یک همه‌گیری جهانی، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. ازطرفی همیشه تصور می‌شود که شاید اینترنت، موجب از بین رفتن اختلاف‌های طبقاتی شود و امکانات برابر را در اختیار همه‌ی مردم جهان قرار دهد. وضعیت کنونی نشان می‌دهد که ناعدالتی، در دنیای دیجیتال هم نقش بزرگ خود را ایفا می‌کند. عدم دسترسی کافی و مناسب به اینترنت، حتی در کشورهای توسعه‌یافته هم چالش بزرگ و مهمی محسوب می‌شود.

در ایالات متحده که خود را مهد فناوری می‌داند و از توسعه‌یافته‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود، بیش از ۶ درصد جامعه یعنی نزدیک به ۲۱ میلیون نفر به اینترنت پرسرعت دسترسی ندارند. در استرالیا، کشور توسعه‌یافته‌ی دیگر، آمار عدم دسترسی به ۱۳ درصد می‌رسد. همین آمارها نشان می‌دهد که حتی در ثروتمندترین کشورهای جهان، اینترنت توانایی اتصال همه‌ی مردم را ندارد. طبق آمارهای جهانی یونسکو، کمی بیش از نیمی از خانوارها (۵۵ درصد) به اینترنت دسترسی دارند. آمار مذکور در کشورهای توسعه‌یافته، ۸۷ درصد و در کشورهای درحال توسعه، ۴۷ درصد گزارش می‌شود. در محروم‌ترین کشورهای جهان، تنها ۱۹ درصد از خانوارها به اینترنت دسترسی دارند.

آمار عدم اتصال به اینترنت پرسرعت در ایالات متحده، نشان‌دهنده‌ی وضعیت نامناسب بخشی از جامعه‌ی این کشور است. کمیسیون ارتباطات فدرال این کشور می‌گوید آمارهای کنونی، وضعیت واقعی را از عدم برخورداری از اینترنت نشان نمی‌دهد. در سال ۲۰۱۷ کنگره‌ی ایالات متحده گزارش داد که ۱۲ میلیون کودک آمریکایی، در خانه‌‌هایی بدون اتصال به اینترنت زندگی می‌کنند. مدیر کل مایکروسافت، برد اسمیث، در اظهارنظری گفته بود که در مناطق روستایی آمریکا، ۱۹ میلیون خانوار بدون دسترسی به اینترنت زندگی می‌کنند. تحقیقات ردموندی‌ها برای پروژه‌ی اینترنت روستایی Airband نشان داده بود که ۱۵۷ میلیون آمریکایی به اینترنت پرسرعت دسترسی ندارند.

اسمیث در اظهار نظری پیرامون دسترسی به اینترنت پرسرعت در ایالات متحده گفته بود: «بدون اتصال پرسرعت مناسب، این جوامع توانایی راه‌اندازی کسب‌وکارهای مدرن را ندارند. آن‌ها همچنین از دسترسی به خدمات پزشکی از راه دور، کلاس‌های آنلاین، ایجاد تحول دیجیتال در کشاورزی یا حتی یک جست‌وجوی تحقیقاتی ساده‌ی دانشگاهی در اینترنت، محروم هستند».

یونسکو و کمیسیون توسعه‌ی پایدار اتحادیه‌ی بین‌المللی مخابرات، هدفی را برای سال ۲۰۲۵ تعیین کردند تا ۷۵ درصد از جامعه‌ی جهانی تا آن زمان ازطریق اتصال کابلی یا بی‌سیم به اینترنت پرسرعت دسترسی داشته باشند. دراین‌میان اگرچه کشورهای درحال‌توسعه با سرعت بالایی درحال جذب و پیاده‌سازی فناوری‌های اینترنتی و مخابراتی هستند، اما هزینه‌‌های اینترنت موبایل در آن مناطق، هنوز غیرمنطقی است.

در کشورهایی آفریقایی منطقه‌ی آفریقای سیاه، هزینه‌ی یک گیگابایت داده که تقریبا برای استریم کردن یک فیلم با کیفیت معمولی به‌مدت یک ساعت مناسب باشد، به‌اندازه‌ی ۴۰ درصد میانگین حقوق افراد است. بانک جهانی در گزارش اخیر خود ادعا می‌کند که ۸۵ درصد از آفریقایی‌ها با درآمد روزانه کمتر از ۵/۵ دلار زندگی می‌کنند. درنتیجه جای تعجب نیست که اکثر آن‌ها خود را از دنیای دیجیتال، دورافتاده می‌دانند. چالش مذکور تنها متعلق به دنیای درحال توسعه نیست. در استرالیا هم یک‌سوم خانوارها حتی با وجود درآمد مناسب، از اتصال اینترنتی محروم هستند.

 

در کشور ما دوران بحران، تأثیر زیادی روی نحوه‌ی زندگی مردم داشت. بحران‌ها از هر نوعی که باشند، الگوی مصرف، خرید و دیگر رفتارهای مردم را تغییر می‌دهند. به‌علاوه، در دنیای امروز نیاز به دریافت سریع و مداوم اخبار، روی نحوه‌ی استفاده‌ی ما از اینترنت و دیگر منابع هم تأثیر داشته است. تحلیل جدیدی که توسط نیویورک تایمز و با همکاری SimilarWeb و Apptopia انجام شد، نشان می‌دهد که کووید ۱۹، نحوه‌ی کار کردن و بازی کردن و برقراری ارتباط مردم را تغییر داده است.

همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، اپلیکیشن‌های ویدئوکنفرانس و پیام‌رسانی، افزایش شدیدی در تعداد کاربران تجربه کردند. چنین جهشی باعث شد تا سرویس‌های نه‌چندان مشهور همچون Houseparty و Nextdoor و Google Duo هم با افزایش کاربر به‌میزان قابل‌توجه روبه‌رو شوند. افزایشی که با هیچ‌گونه کمپین بازاریابی در این حجم ممکن نمی‌شد.