در کولرهای گازی، یخچالها، فریزرها و سایر لوازمی که سرما تولید میکنند، بهمنظور جذب گرمای هوا و تولید سرما از چرخهای متداوم به نام «سیکل تبرید» استفاده میشود.
سیکل تبرید چیست؟
به فرایند تولید سرما از راه جذب و دفع حرارت «تبرید» گفته میشود. در سیکل تبرید، از طریق جذب گرما از یک سیال (سیال میتواند آب، هوا و یا هر نوع مایع و گازی باشد) و دفع آن به سیال دیگر، سرما تولید میشود. برای این کار، ماده مُبرّد، که مایعی خنک کننده و سرما زاست، بوسیله کمپرسور و با فشار زیاد از داخل کندانسور، کویل و اواپراتور انتقال داده میشود. این عملیاتِ سرد کردن به صورت یکنواخت، متوالی و پیوسته، و به مانند یک سیکل چرخشی انجام میشود. تمامی سردکنندهها بر اساس یک چرخه ثابت عمل میکنند.
ماده سرمازا، به عنوان یکی از اصلیترین قسمتهای این سیکل، باید حرارت محیط را جذب و آن را در جای دیگری دفع کند. در واقع با این کار، کمپرسور گرما را در موقعیتی قرار میدهد که حرارتی که قبلاً از محیطی با فشار کم جذب کرده بود را پس بدهد. سیکلی که از آن حرف میزنیم، سیکل تبرید نام دارد که در ادامه این مطلب، بیشتر در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
هر سیستم سردکننده از یک قسمت پر فشار و یک قسمت کم فشار تشکیل شده است که در آن، گرما از قسمت کمفشار دریافت و در قسمت پر فشار دفع میشود.
قسمت کم فشار
در سیکل تبرید، مادهی مبرد دائما یک سیکل کامل را تکرار میکند. در این سیکل، ماده مبرد از شیر انبساط عبور میکند و به طرف اواپراتور میرود. سپس وارد کمپرسور میشود. از شیر انبساط تا ورودی کمپرسور را قسمت کم فشار میگویند. مقدار فشار این قسمت به نوع سیستم و دمای ورودی اواپراتور و محیط سرد بستگی دارد.
قسمت پر فشار
به قسمتهای کمپرسور، لوله خروج گاز از کمپرسور، کندانسور، مخزن مایع مبرد و لوله حامل مایع مبرد که قسمت باقیمانده از سیستم تبرید است، قسمت پر فشار یا فشار زیاد میگویند.
حال که با مفهوم تبرید و شیوه کار آن آشنا شدیم، بد نیست در مورد سیکل تبرید بیشتر بدانیم.
انواع سیکل تبرید
سیکل تبرید به دو نوع چرخه تبرید تراکمی و چرخه جذبی تقسیم میشود. در اینجا قصد داریم اطلاعات بیشتری در مورد سیکل تبرید تراکمی ارائه دهیم. ساختار سیستمهای سرمایشی تراکمی (سیکل تبرید) چهار عنصر اساسی دارند که ساختار اساسی یک چرخه تبرید را تشکیل میدهند. این چهار عنصر عبارتاند از:
1- کمپرسور، که به وسیلهی یک الکتروموتور به حرکت درمیآید.
2- شیر انبساط، که فشار را از روی مایع مبرد بر میدارد.
3- مبدل حرارتی به نام کندانسور، که گاز متراکم شده در کمپرسور را خنک میکند و گرمای آن را به محیط اطراف انتقال میدهد تا مبرد از حالت گاز به حالت مایع تبدیل شود. کندانسور معمولاً در دو نوع وجود دارد: نوع هوای خنک (خنک شونده توسط فن و هوا) و نوع آب خنک (خنک شونده توسط آب).
4- مبدل حرارتی به نام اواپراتور، که برعکس کندانسور عمل میکند و موجب انتقال گرما از هوا و یا آب به مبرد میشود تا مبرد این بار از حالت مایع به حالت گاز تغییر یابد. اواپراتور نیز در دو نوع هوای خنک (که منجر به کاهش دمای هوا و سردشدن آن میشود) و آب خنک (که منجر به سردشدن آب و ارسال آن به فن کویل یا هواساز میشود) طراحی و تولید میشود.
ادامه مطلب در مجله ونداد تجهیز - " سیکل تبرید چیست؟ "